خبرواقعی- روزنامه رمز اقتصاد زیست فناوری آبی را محور صفحه اول قرار داد. با تنوع زیستی خلیج فارس و دریای خزر، سرمایهگذاری در مهندسی ژنتیک آبزیان، استخراج متابولیتهای دریایی و زیستپالایی میتواند امنیت غذایی را تقویت و صادرات دانشبنیان را افزایش دهد. زیست فناوری آبی در روز ملی زیستفناوری در روز ملی زیستفناوری، توجه به […]
خبرواقعی- روزنامه رمز اقتصاد زیست فناوری آبی را محور صفحه اول قرار داد. با تنوع زیستی خلیج فارس و دریای خزر، سرمایهگذاری در مهندسی ژنتیک آبزیان، استخراج متابولیتهای دریایی و زیستپالایی میتواند امنیت غذایی را تقویت و صادرات دانشبنیان را افزایش دهد.
زیست فناوری آبی در روز ملی زیستفناوری
در روز ملی زیستفناوری، توجه به شاخه دریایی این علم بیش از پیش ضروری است.
اقیانوسها منبع غنی نوآوری
اقیانوسها منبع غنی نوآوری هستند و ایران با دسترسی به دو پهنه آبی بزرگ، پتانسیل تبدیل شدن به قطب منطقهای زیستفناوری آبی را دارد؛ فرصتی برای توسعه پایدار و اقتصاد دریامحور.
زیستفناوری نقش محوری ایفا کرده
زیستفناوری به عنوان یکی از پیشرفتهترین حوزههای دانشبنیان جهان، در سالهای اخیر نقش محوری در حل چالشهای بزرگ بشری ایفا کرده است.
علم بینرشتهای زیستفناوری
این علم بینرشتهای، با ترکیب دانش زیستشناسی، شیمی، مهندسی و فناوری اطلاعات، راهکارهایی نوین برای تأمین امنیت غذایی، بهبود سلامت انسان و حفاظت از محیط زیست ارائه میدهد.
بخش آبی زیستفناوری در حال رشد سریع
در میان شاخههای مختلف زیستفناوری، بخش آبی یا دریایی آن به دلیل دسترسی به منابع عظیم اقیانوسها و دریاها، به سرعت در حال رشد است.
بازار جهانی زیستفناوری دریایی
بازار جهانی زیستفناوری دریایی در سال ۲۰۲۴ حدود ۶.۸ میلیارد دلار ارزش داشته و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۳۴ به بیش از ۱۴ میلیارد دلار برسد، با نرخ رشد سالانه نزدیک به ۸ درصد.
منابع رشد بازار
این رشد نه تنها از کاربردهای دارویی و غذایی ناشی میشود، بلکه از پتانسیل آن در انرژیهای تجدیدپذیر، bioremediation آلودگیها و تولید مواد پیشرفته نیز سرچشمه میگیرد.
تجربیات موفق کشورهای پیشرو
در سطح جهانی، کشورهای پیشرو تجربیات موفقی در این حوزه دارند.
نروژ در آبزیپروری پیشتاز است
نروژ، به عنوان یکی از leaders جهانی در آبزیپروری، با سرمایهگذاری سنگین در اصلاح ژنتیک سالمون و توسعه واکسنهای تخصصی، تولید خود را چند برابر کرده و صادرات سالانه بیش از ۱۰ میلیارد دلار از محصولات شیلاتی دانشبنیان دارد.
چین بزرگترین تولیدکننده بیوپلیمرها
چین نیز با تمرکز بر جلبکهای دریایی، بزرگترین تولیدکننده بیوپلیمرها و ترکیبات غذایی فراسودمند شده و بازار جهانی مکملهای غذایی مبتنی بر جلبک را در دست دارد.
آمریکا پیشتاز کشف داروهای دریایی
آمریکا پیشتاز در کشف داروهای جدید از منابع دریایی است؛ برای مثال، داروهای ضدسرطان مانند Trabectedin از اسفنجهای دریایی استخراج شده و میلیاردها دلار درآمد ایجاد کرده است.
زیستپالایی آلودگیهای نفتی
همچنین، شرکتهای آمریکایی در زیستپالایی آلودگیهای نفتی با استفاده از باکتریهای دریایی، نقش کلیدی در پاکسازی خلیج مکزیک پس از فاجعه ۲۰۱۰ ایفا کردند.
پتانسیل ایران در زیستفناوری آبی
ایران، با موقعیت جغرافیایی منحصربهفرد و دسترسی به بیش از ۵۸۰۰ کیلومتر خط ساحلی، از پتانسیل بالایی برای ورود جدی به این حوزه برخوردار است.
تنوع زیستی دریای خزر و خلیج فارس
دریای خزر در شمال با تنوع زیستی خاص خود (مانند ماهیان خاویاری و گونههای بومی) و خلیج فارس و دریای عمان در جنوب با اکوسیستم گرمسیری غنی (جلبکها، مرجانها، خیار دریایی و میکروارگانیسمها)، منابع ارزشمندی برای نوآوری فراهم میکنند.
مهندسی ژنتیک آبزیان
مهندسی ژنتیک و اصلاح نژاد آبزیان میتواند تولید میگو و ماهی را افزایش دهد؛ برای مثال، توسعه نژادهای مقاوم به بیماری در میگوی وانامی، وابستگی به واردات بچهمیگو را کاهش میدهد و صادرات را تقویت میکند.
استخراج متابولیتهای زیستفعال
یکی از جذابترین کاربردها، استخراج متابولیتهای زیستفعال از موجودات دریایی است.
چالشهای توسعه در ایران
با این حال، توسعه این حوزه در ایران با چالشهایی همراه است.
نقل قول بزرگ میانی صفحه
«اقیانوسها گنجینهای از نوآوری هستند؛ زیستفناوری دریایی کلید تحول پایدار در شیلات، سلامت و محیط زیست است.»
زیستفناوری آبی؛ فرصتی طلایی برای اقتصاد دریامحور
ایران با ظرفیتهای منحصربهفرد، باید از تجربیات نروژ، چین و آمریکا الهام بگیرد و سرمایهگذاری را افزایش دهد. این رویکرد امنیت غذایی را تضمین، اشتغال ایجاد و صادرات دانشبنیان را تقویت میکند. زمان اقدام جدی فرا رسیده تا دریاها به موتور محرک اقتصاد تبدیل شوند.
