بررسی عملکرد پنج رئیس‌جمهور در تنظیم بازار مسکن

کارنامه پنج رئیس‌جمهور در زمینه تنظیم بازار مسکن می‌تواند به عنوان معیاری برای سنجش وعده‌های نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری عمل کند و همچنین نقشه راهی برای رئیس‌جمهور جدید باشد. در این بررسی، دولت‌های سازندگی، اصلاحات، مهرورز، تدبیر و امید و دولت مردمی تحت آزمون بازار مسکن قرار گرفته‌اند.

آزمون‌های اصلی در تنظیم بازار مسکن

موفقیت یا عدم موفقیت این دولت‌ها در هفت آزمون اصلی ارزیابی شده است: کنترل تورم مسکن، کنترل تورم اجاره، رونق ساخت مسکن، رشد واقعی سرمایه‌گذاری ساختمانی، کنترل تورم ساخت، قدرت وام مسکن و مدت زمان انتظار برای صاحب‌خانه شدن. این آزمون‌ها به عنوان شاخص‌های کلیدی برای تحلیل عملکرد هر دولت در زمینه تنظیم بازار مسکن در نظر گرفته شده‌اند.

دولت خاتمی: پایین‌ترین سطح تورم مسکن

در دوره هشت ساله دولت خاتمی، میانگین سالانه تورم مسکن به پایین‌ترین سطح نسبت به بقیه دولت‌ها رسید و ۱۹ درصد ثبت شد. این موفقیت نشان‌دهنده تلاش‌های دولت اصلاحات در کنترل بازار مسکن و کاهش فشارهای تورمی بر مردم است.

دولت روحانی: کمترین تورم اجاره

تورم اجاره در دولت روحانی کمترین مقدار را داشت و به ۲۰ درصد رسید. این نتیجه حاصل سیاست‌های دولت تدبیر و امید در جهت کاهش هزینه‌های اجاره و افزایش دسترسی به مسکن برای اقشار مختلف جامعه است. این کاهش تورم اجاره بهبود قابل توجهی در وضعیت زندگی مستاجران ایجاد کرد.

دولت احمدی‌نژاد: بالاترین تیراژ ساخت مسکن

در سال‌های دولت احمدی‌نژاد، میانگین سالانه تیراژ ساخت مسکن به بالاترین سطح خود رسید و ۶۲۵ هزار واحد ساخته شد. این میزان ساخت و ساز نشان‌دهنده تلاش‌های دولت مهرورز برای رونق بخشیدن به بازار مسکن و افزایش عرضه مسکن در بازار بود. این افزایش تیراژ ساخت مسکن کمک زیادی به کاهش فشار تقاضا در بازار کرد.

دولت هاشمی رفسنجانی: بهترین دوره پرداخت وام مسکن

بهترین دوره پرداخت وام مسکن در سال‌های دولت مرحوم هاشمی رفسنجانی رقم خورد. این موفقیت نتیجه سیاست‌های دولت سازندگی در زمینه افزایش دسترسی به وام‌های مسکن و تقویت قدرت خرید مردم بود. پرداخت وام‌های مناسب به اقشار مختلف جامعه کمک کرد تا افراد بیشتری بتوانند خانه‌دار شوند.

دولت خاتمی: کوتاه‌ترین ماراتن خانه‌دار شدن

کوتاه‌ترین مدت زمان انتظار برای صاحب‌خانه شدن نیز در دولت خاتمی اتفاق افتاد. این موفقیت نشان‌دهنده کارآمدی سیاست‌های دولت اصلاحات در جهت تسهیل فرآیند خانه‌دار شدن و کاهش موانع موجود بر سر راه خریداران مسکن بود. این کاهش مدت زمان انتظار بهبود زیادی در وضعیت مسکن مردم ایجاد کرد.

دولت احمدی‌نژاد: رشد سرمایه‌گذاری ساختمانی

دولت احمدی‌نژاد در زمینه رشد سرمایه‌گذاری ساختمانی به عنوان برترین دولت شناخته شد. این موفقیت نتیجه تلاش‌های دولت مهرورز در جهت جذب سرمایه‌های بیشتر به بخش ساخت و ساز و تقویت زیرساخت‌های مسکن بود. این افزایش سرمایه‌گذاری به بهبود وضعیت بازار مسکن و افزایش عرضه مسکن منجر شد.

پیام‌های کلیدی از بررسی عملکرد دولت‌ها

بررسی‌ها درباره نتایج این آزمون‌ها حاوی دو پیام مشخص است. پیام اول این است که طی ۳۳ سال گذشته هر زمان اقتصاد ایران شاهد سطح پایین تورم عمومی و رشد نقدینگی بوده، میوه آن را خانه‌اولی‌ها به شکل فراوانی عرضه و نوسان محدود قیمت توام با قدرت خرید بالا برداشت کرده‌اند. همچنین، در مقاطعی که دولت‌ها نتوانستند ریسک‌های اقتصادی و غیراقتصادی را مهار کنند، اقتصاد شاهد بروز انتظارات تورمی بود که میوه تلخ آن در بازار مسکن به شکل رکود تورمی و سلب قدرت خرید مصرف‌کننده بروز کرده است.

اهمیت کنترل تورم و رشد نقدینگی

کنترل تورم و رشد نقدینگی از اهمیت بالایی برخوردار است. تجربه نشان داده که هرگاه اقتصاد ایران توانسته تورم عمومی و رشد نقدینگی را کنترل کند، بازار مسکن نیز به ثبات نسبی دست یافته و قدرت خرید خانه‌اولی‌ها افزایش یافته است. این نتیجه به کاهش فشار بر خریداران مسکن و افزایش دسترسی به مسکن مناسب منجر شده است.

مهار ریسک‌های اقتصادی و غیراقتصادی

در مقاطعی که دولت‌ها نتوانستند ریسک‌های اقتصادی و غیراقتصادی را مهار کنند، انتظارات تورمی افزایش یافته و بازار مسکن دچار رکود تورمی شده است. این وضعیت باعث شده که قدرت خرید مصرف‌کنندگان کاهش یابد و دسترسی به مسکن مناسب دشوارتر شود. مهار این ریسک‌ها و کاهش انتظارات تورمی از اهمیت بالایی برخوردار است.

نقشه راه برای رئیس‌جمهور جدید

کارنامه دولت‌های گذشته می‌تواند به عنوان نقشه راهی برای رئیس‌جمهور جدید عمل کند. بررسی عملکرد دولت‌های قبلی نشان می‌دهد که کنترل تورم، رشد نقدینگی و مهار ریسک‌های اقتصادی و غیراقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار است. رئیس‌جمهور جدید باید با بهره‌گیری از تجربیات گذشته، سیاست‌های مناسبی برای بهبود وضعیت بازار مسکن و افزایش دسترسی مردم به مسکن مناسب تدوین کند.