گزارش‌های میدانی و آمارهای رسمی صنعت لبنیات نشان می‌دهد سقوط سرانه مصرف لبنیات در کشور طی یک دهه و نیم گذشته به حدود یک‌سوم مقدار قبلی رسیده و این روند کاهشی همچنان ادامه دارد.

سوپرمارکت‌ها روزانه کارتن‌کارتن لبنیات برمی‌گردانند

فروشندگان سراسر کشور یکصدا می‌گویند: مشتری بسیار کمتر شده است. یکی از دارندگان زنجیره فروشگاه در تهران می‌گوید: «قبلاً روزانه ۴۰۰ تا ۵۰۰ لیتر شیر و چند صد کیلو ماست و پنیر می‌فروختیم، الان همان مقدار را در یک هفته هم نمی‌فروشیم و مجبوریم بخش عمده‌اش را شب‌ها به کارخانه برگردانیم».

این وضعیت در شهرستان‌ها و حتی مناطق روستایی نیز تکرار می‌شود. بسیاری از خانواده‌ها اکنون شیر و ماست را فقط برای کودکان خیلی کوچک یا بیماران تهیه می‌کنند و خودشان ماه‌هاست لبنیات مصرف نکرده‌اند.

جهش ۷۰ درصدی قیمت شیر خام در سه ماه اخیر

از ابتدای پاییز ۱۴۰۴ قیمت شیر خام درب دامداری از حدود ۲۳ هزار تومان به ۳۵ تا ۳۶ هزار تومان رسید؛ یعنی افزایش نزدیک به ۷۰ درصدی فقط در یک فصل. فعالان صنعت تأکید می‌کنند که حدود ۶۵ درصد هزینه تولید شیر به نهاده‌های دامی (ذرت، جو، کنجاله سویا و کاه) اختصاص دارد که طی ماه‌های اخیر یا به‌موقع در سامانه بازارگاه عرضه نشده یا با قیمت‌های بسیار بالا توزیع شده است.

نرخ برگشت کالا به کارخانه به رکورد تاریخی رسید

کارخانه‌های بزرگ لبنی کشور اکنون با نرخ برگشت ۲۰ تا ۳۰ درصدی مواجه شده‌اند. این عدد در سال‌های گذشته زیر ۲ درصد بود. هر کارتن برگشتی هزینه حمل دوباره، بسته‌بندی جدید و گاهی دور ریختن محصول تاریخ گذشته را به همراه دارد و حاشیه سود کارخانه‌ها را به شدت کاهش داده یا به زیان تبدیل کرده است.

نگرانی کارشناسان از آینده تغذیه کودکان

متخصصان تغذیه هشدار می‌دهند که ادامه این روند می‌تواند نسل آینده را با کمبود شدید کلسیم، ویتامین D و پروتئین باکیفیت مواجه کند. یک پزشک متخصص کودکان می‌گوید: «ما در حال حاضر نشانه‌های اولیه پوکی استخوان زودرس و کاهش تراکم استخوانی را در نوجوانان می‌بینیم؛ اگر سقوط سرانه مصرف لبنیات همین‌طور ادامه پیدا کند، ۱۰ سال دیگر با بحران جدی سلامت استخوان و رشد مواجه خواهیم شد».

راهکارهای پیشنهادی صنعت و دولت

فعالان صنعت لبنیات خواستار تأمین به‌موقع و با قیمت منطقی نهاده در سامانه بازارگاه، پرداخت یارانه مستقیم به دامداران و همچنین اختصاص کوپن یا کارت اعتباری ویژه لبنیات برای دهک‌های پایین درآمدی شده‌اند. تاکنون دولت وعده بررسی این پیشنهادها را داده اما برنامه اجرایی مشخصی اعلام نکرده است.

پایگاه خبری خبرواقعی – تا وقتی قیمت تمام‌شده لبنیات برای مردم قابل تحمل نشود، قفسه‌های فروشگاه‌ها خالی‌تر و سفره خانواده‌ها کوچک‌تر خواهد شد. شما چقدر لبنیات مصرف می‌کنید؟ تجربه خود را در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.