چالش‌های زیست‌محیطی و شهری تهران

مریم کهنسال، کارشناس معماری، معتقد است که تهران با مشکلات عمده‌ای مانند نزول کیفیت زندگی، نبود سیستم جابجایی سریع، بدمسکنی و کمبود منابع آب مواجه است. این مشکلات علاوه بر تمرکز بالای جمعیت در تهران و کرج، به چالش‌های بزرگی برای این دو شهر تبدیل شده‌اند.

بررسی فرضیه انتقال پایتخت

در سال ۱۳۷۵ این فرضیه مطرح شد که انتقال پایتخت به شهری دیگر می‌تواند از حجم مشکلات تهران بکاهد. هدف این بود که شهری با فاصله‌ای از تهران ایجاد شود که جمعیت حدود ۵۰۰ هزار نفری از مشاغل تهران را پوشش دهد. این اقدام باعث می‌شد که فشار جمعیتی تهران کاهش یابد و مشکلات آن کاهش پیدا کند.

روند طولانی‌مدت انتقال پایتخت

کهنسال اشاره می‌کند که طبق مطالعات صورت گرفته، این فرایند ممکن است بین ۱۵ تا ۲۵ سال طول بکشد. در این مدت، پیش‌بینی می‌شد که حدود ۵۰۰ هزار تا ۲ میلیون نفر به این شهر جدید منتقل شوند. با این حال، به‌رغم تمامی این تلاش‌ها، مشکلات تهران همچنان باقی مانده و تمرکز جمعیتی کاهش چشمگیری نداشته است.

تمرکز جمعیت در تهران و کرج

هم‌اکنون، یک پنجم از جمعیت کل کشور در دو شهر تهران و کرج زندگی می‌کنند. این به معنای حدود ۱۶ میلیون نفر است که این دو شهر را به مراکز اصلی جمعیت ایران تبدیل کرده‌اند. اگرچه تلاش‌هایی برای کاهش این جمعیت صورت گرفته، اما همچنان چالش‌های موجود به قوت خود باقی است و تغییرات قابل توجهی در وضعیت شهری و زیست‌محیطی تهران و کرج دیده نمی‌شود.

کاهش جمعیت یا کاهش مشکلات؟

با وجود تمرکز جمعیتی زیاد در تهران و کرج، کهنسال معتقد است که حتی اگر جمعیت این دو شهر از ۱۶ میلیون نفر به ۱۴ میلیون نفر کاهش یابد، مشکلات زیربنایی و زیست‌محیطی این شهرها همچنان پابرجا خواهند بود. در واقع، کاهش جمعیت به تنهایی نمی‌تواند راه‌حل مناسبی برای مشکلات عمده تهران باشد.