فرهنگ شیعه، ریشه در ارزش‌های والای انسانی و الهی دارد که در آن، پیروزی نه در برد و باخت مادی، بلکه در پایبندی به تکلیف الهی و شهادت در راه حق تعریف می‌شود. این فرهنگ، که از مکتب حضرت علی (ع) و فرزندان پاک او سرچشمه گرفته، همواره شیعیان را به سوی جهاد در راه […]
فرهنگ شیعه، ریشه در ارزش‌های والای انسانی و الهی دارد که در آن، پیروزی نه در برد و باخت مادی، بلکه در پایبندی به تکلیف الهی و شهادت در راه حق تعریف می‌شود. این فرهنگ، که از مکتب حضرت علی (ع) و فرزندان پاک او سرچشمه گرفته، همواره شیعیان را به سوی جهاد در راه دفاع از دین، سرزمین و ناموس هدایت کرده است. در این مقاله به قلم دکتر مهدی محمودی، به بررسی ابعاد فرهنگ شیعه، نقش جهاد و شهادت در تقویت جایگاه این مکتب در جهان، و ارتباط آن با آیات نورانی قرآن کریم می‌پردازیم.
مهدی محمودی، پایگاه خبری خبرواقعی، ۲۷ خرداد ۱۴۰۴
ریشه‌های فرهنگ شیعه: تکلیف‌محوری به‌جای نتیجه‌محوری
فرهنگ شیعه، برخلاف بسیاری از فرهنگ‌های مادی‌گرا، بر برد و باخت‌های ظاهری تمرکز ندارد. شیعه به تکلیف الهی مأمور است، نه به نتیجه‌ای که از نگاه دنیوی سنجیده می‌شود. این نگاه ریشه در تعالیم ائمه اطهار (ع) دارد، به‌ویژه حضرت علی (ع)، که به حیدر کرار ملقب بود و زندگی‌اش نماد ایثار و جهاد در راه خدا بود.
در این فرهنگ، هدف اصلی، عمل به وظیفه‌ای است که خداوند بر دوش بندگان نهاده است. این تکلیف‌محوری به شیعیان آموخته که در برابر ظلم و ستم، حتی اگر به قیمت جانشان تمام شود، سکوت نکنند. این روحیه در طول تاریخ، از قیام عاشورا تا مقاومت‌های معاصر، همواره شیعه را به‌عنوان نماد استقامت و پایداری معرفی کرده است.
شهادت: گوهر درخشان فرهنگ شیعه
شهادت در فرهنگ شیعه، نه پایان، بلکه آغاز راهی است که به عزت و سربلندی ابدی منجر می‌شود. قرآن کریم در آیه‌ای نورانی می‌فرماید: «وَلا تَحسَبَنَّ الَّذینَ قُتِلوا فی سَبیلِ اللَّهِ أَمواتًا بَل أَحیاءٌ عِندَ رَبِّهِم یُرزَقونَ» (آل‌عمران: ۱۶۹). این آیه به‌روشنی نشان می‌دهد که شهدا زنده‌اند و نزد پروردگارشان روزی می‌خورند. این باور، شیعیان را به سوی ایثار و فداکاری در راه خدا سوق داده و به آن‌ها شجاعت و استقامتی بی‌نظیر بخشیده است.
شهادت، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان فرهنگ شیعه، نه‌تنها در میدان نبرد، بلکه در تمام شئون زندگی، از دفاع از عقیده تا حفظ ارزش‌های انسانی، معنا پیدا می‌کند. این فرهنگ، شیعیان را به سمتی هدایت کرده که هیچ‌گاه از خون خود در راه دفاع از مکتب، سرزمین و ناموس دریغ نکنند.
جهاد: ستون استوار مکتب شیعه
جهاد در فرهنگ شیعه، تنها به معنای جنگ مسلحانه نیست، بلکه شامل هرگونه تلاش و کوشش در راه خدا، از مبارزه با نفس تا دفاع از حق و عدالت، می‌شود. حضرت علی (ع) در خطبه‌های نهج‌البلاغه بارها بر اهمیت جهاد در راه خدا تأکید کرده و آن را وظیفه‌ای الهی دانسته‌اند. ایشان فرمودند: «جهاد، دری از درهای بهشت است که خداوند آن را برای اولیای خاص خود گشوده است.»
در شرایط کنونی، که جهان شاهد تجاوزات رژیم صهیونیستی و تهدیدات علیه سرزمین‌های اسلامی است، جهاد شیعیان بیش از پیش اهمیت یافته است. شیعیان حیدر کرار، با الهام از آیات قرآن و سیره اهل‌بیت (ع)، همواره آماده‌اند تا در برابر دشمنان اسلام و بشریت ایستادگی کنند. این آمادگی، نه‌تنها در میدان نبرد، بلکه در عرصه‌های فرهنگی، علمی و اقتصادی نیز نمود پیدا می‌کند.
آمادگی همیشگی شیعه برای دفاع
فرهنگ شیعه، آمادگی دائمی برای دفاع از ارزش‌ها را در خود نهادینه کرده است. این آمادگی ریشه در باور عمیق به وعده الهی دارد که در آیه «إنا فتحنا لک فتحا مبینا» (فتح: ۱) تجلی یافته است. این آیه، نوید پیروزی آشکار و الهی را به مؤمنان می‌دهد و به شیعیان یادآوری می‌کند که با توکل بر خدا و پایبندی به تکلیف، عزت و سربلندی در انتظار آن‌هاست.
در طول تاریخ، شیعیان بارها نشان داده‌اند که لحظه‌ای از دفاع از سرزمین، ناموس و مکتب خود کوتاه نمی‌آیند. از مقاومت در برابر ظالمان در صدر اسلام تا ایستادگی در برابر استکبار جهانی در دوران معاصر، این روحیه جهادی همواره شیعه را در جهان متمایز کرده است.
جایگاه جهانی شیعه: عزت در سایه جهاد و شهادت
فرهنگ جهاد و شهادت، وجهه شیعه را در جهان به‌عنوان نیرویی مقاوم و شکست‌ناپذیر تقویت کرده است. این فرهنگ، که ریشه در تعالیم قرآن و اهل‌بیت (ع) دارد، شیعیان را به سمتی هدایت کرده که در برابر هرگونه ظلم و ستم، با شجاعت و ایمان ایستادگی کنند. این ایستادگی، نه‌تنها در میدان‌های نبرد، بلکه در عرصه‌های فرهنگی و اجتماعی نیز تأثیرات عمیقی بر جای گذاشته است.
تأثیر فرهنگ شیعه بر مقاومت جهانی
جنبش‌های مقاومت در منطقه، که بسیاری از آن‌ها از فرهنگ شیعه الهام گرفته‌اند، نمونه‌ای بارز از تأثیر جهانی این مکتب هستند. این جنبش‌ها با تکیه بر روحیه جهادی و شهادت‌طلبی، توانسته‌اند در برابر قدرت‌های استکباری ایستادگی کنند و الگویی برای سایر ملت‌های آزادی‌خواه باشند. از لبنان تا فلسطین، این فرهنگ به‌عنوان نیرویی الهام‌بخش، وجهه شیعه را در جهان ارتقا داده است.
وحدت شیعیان: کلید پیروزی
وحدت میان شیعیان، به‌ویژه در شرایط حساس کنونی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. دشمنان با ایجاد تفرقه و اختلاف، سعی در تضعیف این مکتب دارند. اما شیعیان با الهام از سیره اهل‌بیت (ع) و تأکید بر مشترکات، می‌توانند این توطئه‌ها را خنثی کنند. وحدت، نه‌تنها در میان شیعیان، بلکه در میان تمام مسلمانان، کلید پیروزی در برابر دشمنان است.
آموزش و آگاهی‌بخشی
آموزش نسل جوان درباره فرهنگ جهاد و شهادت، یکی از مهم‌ترین وظایف امروز شیعیان است. این آموزش باید با استفاده از روش‌های نوین و جذاب، از جمله رسانه‌های دیجیتال، انجام شود تا نسل جدید با ارزش‌های والای مکتب شیعه آشنا شوند و در برابر تبلیغات سوء دشمنان مصون بمانند.
وعده الهی و آینده روشن
فرهنگ شیعه، با تکیه بر جهاد، شهادت و تکلیف‌محوری، نه‌تنها عزت این مکتب را در جهان تضمین کرده، بلکه آن را به‌عنوان الگویی برای مقاومت و پایداری معرفی کرده است. آیه «إنا فتحنا لک فتحا مبینا» یادآور وعده الهی برای پیروزی مؤمنان است. شیعیان، با الهام از این وعده و با تکیه بر سیره اهل‌بیت (ع)، همواره آماده دفاع از مکتب، سرزمین و ناموس خود هستند و خواهند بود.
این فرهنگ، که ریشه در ایمان و ایثار دارد، نه‌تنها در میدان نبرد، بلکه در تمام عرصه‌های زندگی، از علم و فرهنگ تا اقتصاد و سیاست، شیعه را به سوی سربلندی هدایت می‌کند. آینده روشن است، به شرط آنکه با وحدت، آگاهی و پایبندی به تکلیف، راه حیدر کرار را ادامه دهیم.
