وقتی اروپا در تاریکی فرو رفت صبح روز ۲۸ آوریل ۲۰۲۵، میلیونها نفر در اسپانیا، پرتغال و بخشهایی از فرانسه با یک شوک بزرگ بیدار شدند: قطعی برق سراسری! انگار کسی کلید برق کل منطقه را خاموش کرده باشد. از مادرید و لیسبون گرفته تا مناطق مرزی فرانسه، همهچیز از کار افتاد؛ متروها متوقف شدند، […]
وقتی اروپا در تاریکی فرو رفت
صبح روز ۲۸ آوریل ۲۰۲۵، میلیونها نفر در اسپانیا، پرتغال و بخشهایی از فرانسه با یک شوک بزرگ بیدار شدند: قطعی برق سراسری! انگار کسی کلید برق کل منطقه را خاموش کرده باشد. از مادرید و لیسبون گرفته تا مناطق مرزی فرانسه، همهچیز از کار افتاد؛ متروها متوقف شدند، چراغهای راهنمایی خاموش شدند، و حتی موبایلها دیگر سیگنال نداشتند. این فقط یک قطعی ساده نبود، بلکه یک بحران انرژی تمامعیار بود که زندگی روزمره میلیونها نفر را مختل کرد. حالا سؤال اینجاست: چه چیزی باعث این فاجعه شد؟ و آیا اروپا برای چنین بحرانی آماده بود؟ بیایید داستان را از اول بخوانیم.
قطعی برق: از کجا شروع شد؟
طبق گزارش یورونیوز، این قطعی برق از اواخر صبح به وقت محلی آغاز شد و مثل دومینو، بهسرعت سراسر شبهجزیره ایبری (اسپانیا و پرتغال) و بخشهایی از جنوب فرانسه را دربرگرفت. حتی گزارشهایی از بلژیک و آندورا هم خبر از خاموشیهای پراکنده میدادند.
ابعاد بحران: میلیونها نفر در تاریکی
این قطعی برق فقط چند خیابان یا محله را تحتتأثیر قرار نداد؛ صحبت از یک منطقه با بیش از ۵۰ میلیون نفر جمعیت است! مادرید، لیسبون، بارسلونا، سویل و والنسیا از جمله شهرهایی بودند که کاملاً در تاریکی فرو رفتند. فرودگاه بینالمللی باراخاس مادرید، که در سال ۲۰۲۴ بیش از ۶۶ میلیون مسافر را جابهجا کرد، بدون برق ماند و پروازها با تأخیر یا اختلال مواجه شدند.
ارتباطات هم حسابی به هم ریخت. شبکههای موبایل و اینترنت قطع شدند و مردم برای تماس با خانواده یا گرفتن اطلاعات به دردسر افتادند. به قول یکی از کاربران شبکههای اجتماعی: «انگار به عصر حجر برگشتیم!»
تأثیرات فوری: از مترو تا بیمارستانها
سیستمهای حملونقل عمومی اولین قربانی این بحران بودند. متروهای مادرید و لیسبون کاملاً از کار افتادند و مسافران ساعتها در تونلهای تاریک گیر کردند. قطارهای برقی هم متوقف شدند و شرکت راهآهن اسپانیا (Adif) اعلام کرد که کل شبکه ریلی کشور فلج شده است.
چراغهای راهنمایی هم خاموش شدند و خیابانهای شهرهای بزرگ پر از ترافیک شد. در لیسبون، تصاویر نشان میداد ماشینها مثل حلزون در خیابانها حرکت میکنند.
بیمارستانها هم از این بحران در امان نماندند. بیمارستان لا پاز در مادرید و چند مرکز درمانی در پرتغال مجبور شدند جراحیهای غیراورژانسی را لغو کنند. البته خوشبختانه ژنراتورهای اضطراری بیمارستانها را سرپا نگه داشتند، اما این وضعیت نشان داد که حتی سیستمهای حیاتی چقدر به برق وابستهاند.
دلایل قطعی برق: آتشسوزی یا مشکل بزرگتر؟
حالا سؤالم این است: چرا این اتفاق افتاد؟ جواب دقیق هنوز مشخص نیست، اما چند سرنخ وجود دارد که میتواند ما را به حقیقت نزدیکتر کند.
آتشسوزی در فرانسه: مقصر اصلی؟
یکی از دلایل احتمالی که رسانهها به آن اشاره کردند، آتشسوزی در کوه آلاریک در جنوب غربی فرانسه بود. این آتشسوزی به خط برق فشار قوی بین شهرهای پرپینیان و ناربون آسیب زد و باعث اختلال در شبکه برق اروپا شد. برخی منابع حتی ادعا کردند این آتشسوزی جرقه اولیه خاموشیها بود.
اما این فقط بخشی از ماجرا است. شبکه برق اروپا مثل یک زنجیره به هم متصل است. اگر یک حلقه از این زنجیره پاره شود، کل سیستم ممکن است به هم بریزد.
مشکل در شبکه برق اروپا
شرکت پرتغالی E-Redes اعلام کرد که این قطعی به دلیل «مشکل در شبکه برق اروپا» رخ داده است. دادهها نشان میدهد که در اسپانیا، تقاضای برق در چند ثانیه از ۲۶ گیگاوات به ۱۲ گیگاوات سقوط کرد؛ چیزی که به گفته کارشناسان، به دلیل عدم تعادل ولتاژ در شبکه ممکن است اتفاق بیفتد.
بعضیها هم انگشت اتهام را به سمت حمله سایبری بردند. هرچند مرکز ملی امنیت سایبری پرتغال اعلام کرد هیچ نشانهای از حمله سایبری وجود ندارد، اما این احتمال هنوز کامل رد نشده است.
پدیده جوی نادر؟
یک پست در شبکههای اجتماعی به نقل از شرکت مدیریت شبکه برق پرتغال ادعا کرد که یک پدیده جوی نادر در اسپانیا باعث این بحران شده است. البته این ادعا هنوز تأیید رسمی نشده، ولی یادمان باشد که اروپا در سالهای اخیر با حوادث جوی عجیبوغریب مثل طوفانها و گرمای شدید کم غریبه نبوده.
واکنش دولتها: از جلسات اضطراری تا تلاش برای بازسازی
وقتی بحرانی در این масштаب رخ میدهد، همه نگاهها به دولتها و شرکتهای برق است. خوشبختانه، واکنشها سریع بود، اما چالشها هم کم نبودند.
اسپانیا: جلسه اضطراری در کاخ مونکلوا
دولت اسپانیا فوراً دست به کار شد. پدرو سانچز، نخستوزیر اسپانیا، شخصاً به مرکز کنترل رد الکتریکا (اپراتور شبکه برق اسپانیا) رفت تا از نزدیک اوضاع را بررسی کند. دولت جلسه اضطراری در کاخ مونکلوا برگزار کرد و با شرکتهای بزرگ برق مثل اندسا و ایبرودرولا برای بازگرداندن برق همکاری کرد.
رد الکتریکا اعلام کرد که بازسازی شبکه ممکن است ۶ تا ۱۰ ساعت طول بکشد. تا عصر همان روز، برق در برخی مناطق شمالی و جنوبی اسپانیا بهتدریج برگشت، اما شهرهای بزرگ مثل مادرید و بارسلونا هنوز درگیر بودند.
پرتغال: کابینه در حالت آمادهباش
در پرتغال، کابینه دولت جلسه اضطراری در اقامتگاه نخستوزیر برگزار کرد. اپراتور شبکه برق پرتغال اعلام کرد که «همه منابع» برای بازسازی شبکه به کار گرفته شدهاند، اما نمیتوانند زمان دقیقی برای بازگشت کامل برق اعلام کنند.
فرانسه: خاموشیهای محدودتر
در فرانسه، قطعی برق عمدتاً مناطق جنوبی را تحتتأثیر قرار داد. اپراتور شبکه برق فرانسه (RTE) اعلام کرد که برق در جنوب غربی این کشور تا حد زیادی بازسازی شده، اما هنوز دلیل اصلی قطعی مشخص نیست.
تأثیرات گسترده: از فرودگاهها تا تنیس!
این قطعی برق فقط زندگی روزمره مردم را مختل نکرد؛ حتی رویدادهای بزرگ هم از گزند آن در امان نماندند.
فرودگاهها: مسافران سرگردان
فرودگاه باراخاس مادرید و دیگر فرودگاههای اسپانیا و پرتغال با اختلالات جدی مواجه شدند. شرکت Aena (اپراتور فرودگاههای اسپانیا) اعلام کرد که فرودگاهها با ژنراتورهای اضطراری کار میکنند، اما تأخیر در پروازها اجتنابناپذیر است.
هشدارهایی به گردشگران، بهویژه از بریتانیا، صادر شد که از سفر به فرودگاهها خودداری کنند، چون اوضاع حسابی به هم ریخته بود.
توقف مسابقات تنیس مادرید
حتی دنیای ورزش هم از این بحران در امان نماند! مسابقات تنیس موتوا مادرید اوپن ۲۰۲۵ به دلیل قطعی برق متوقف شد. سه مسابقه در حال برگزاری بودند که ناگهان همهچیز خاموش شد. برگزارکنندگان اعلام کردند که در حال تلاش برای بازگرداندن شرایط عادی هستند، اما این اتفاق نشان داد که هیچچیز از دسترس این بحران در امان نیست.
اقتصاد و کسبوکارها
کسبوکارها هم ضربه سختی خوردند. دستگاههای خودپرداز (ATM) از کار افتادند و مردم برای پرداخت با کارت به مشکل برخوردند. این وضعیت باعث هجوم به بانکها برای برداشت پول نقد شد.
درسهایی از بحران: اروپا آماده است؟
این قطعی برق زنگ خطری برای اروپا بود. شبکههای برق مدرن قرار است مثل ساعت کار کنند، اما این اتفاق نشان داد که حتی پیشرفتهترین سیستمها هم میتوانند غافلگیر شوند.
وابستگی بیش از حد به برق
امروزه زندگی ما به برق گره خورده است. از موبایل و اینترنت گرفته تا حملونقل و بیمارستانها، همهچیز به یک پریز برق وابسته است. این بحران نشان داد که بدون برق، حتی چند ساعت هم میتواند کل سیستم را به هم بریزد.
نیاز به زیرساختهای مقاومتر
کارشناسان میگویند شبکههای برق اروپا باید در برابر حوادث غیرمنتظره، از آتشسوزی گرفته تا حملات سایبری، مقاومتر شوند. تاکو انگلار، مدیر شرکت زیرساخت انرژی Neara، معتقد است که این قطعی میتواند نتیجه یک نقص فیزیکی، حمله سایبری یا عدم تعادل در عرضه و تقاضای برق باشد.
آمادگی برای آینده
اروپا در سالهای اخیر با چالشهای انرژی، از بحران گاز گرفته تا گرمای شدید، دستوپنجه نرم کرده است. این قطعی نشان داد که باید سرمایهگذاری بیشتری در انرژیهای تجدیدپذیر، ذخیرهسازی انرژی و سیستمهای پشتیبان انجام شود.
نقش مردم در مدیریت بحران
در این میان، مردم هم نقش مهمی داشتند. شهردار مادرید از ساکنان خواست که تردد را به حداقل برسانند تا امدادرسانی راحتتر انجام شود. بسیاری از مردم به رادیو روی آوردند تا از آخرین اخبار باخبر شوند، چون اینترنت و موبایل از دسترس خارج شده بود.
کاربران شبکههای اجتماعی هم حسابی فعال بودند. از تصاویر ایستگاههای متروی تاریک گرفته تا ترافیکهای سنگین، مردم تجربههایشان را به اشتراک گذاشتند و بهنوعی صدای این بحران شدند.
نتیجهگیری: قطعی برق یا زنگ بیدارباش؟
قطعی برق ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ در اسپانیا، پرتغال و فرانسه فقط یک حادثه نبود؛ یک هشدار بزرگ بود. این بحران نشان داد که چقدر به برق وابستهایم و چقدر زیرساختهایمان در برابر حوادث غیرمنتظره آسیبپذیرند. از آتشسوزی در فرانسه گرفته تا مشکلات شبکه برق اروپا، دلایل این فاجعه هرچه باشد، درسهایش غیرقابلانکار است: باید آمادهتر باشیم، زیرساختهایمان را تقویت کنیم و همکاری بینالمللی را جدیتر بگیریم.
حالا سؤالم از شما این است: اگر همین حالا برق شهرتان قطع شود، چطور با این وضعیت کنار میآیید؟ و مهمتر اینکه، فکر میکنید دنیا برای بحرانهای بزرگتر آماده است؟
