رخوری عصبی (بولیمیا) نوعی اختلال خوردن است که افراد مبتلا به آن به‌طور پنهانی حجم زیادی غذا مصرف می‌کنند و سپس به دلیل ترس شدید از افزایش وزن یا میل به حفظ تناسب اندام، از روش‌های ناسالم برای جبران استفاده می‌کنند. با این حال، این تلاش‌ها اغلب نمی‌توانند آسیب‌های ناشی از پرخوری را کاملاً جبران کنند.

ماهیت پرخوری عصبی

افراد مبتلا به پرخوری عصبی معمولاً پس از خوردن مقدار زیاد غذا، خود را وادار به استفراغ می‌کنند تا از جذب کالری جلوگیری کنند. اما پاک‌سازی تنها راه جبران نیست. برخی به جای استفراغ، به ورزش‌های سنگین یا روزه‌داری طولانی متوسل می‌شوند. این رفتارها ریشه در احساس عدم کنترل بر غذا و نگرانی عمیق درباره ظاهر دارد.

انواع بولیمیا

پرخوری عصبی به دو دسته تقسیم می‌شود:

• جبران‌شونده: شامل رفتارهای پاک‌سازی مانند استفراغ، مصرف ملین‌ها، ادرارآورها یا تنقیه. این افراد پس از پاک‌سازی احساس موقت تسکین می‌کنند، اما این روش‌ها به سلامت جسم آسیب جدی می‌زند.

• غیرجبران‌شونده: افراد به جای پاک‌سازی، از ورزش بیش از حد، روزه‌داری یا رژیم‌های سخت برای جبران پرخوری استفاده می‌کنند. این رفتارها نیز می‌توانند زندگی فرد را مختل کنند.

تشخیص بولیمیا بر اساس معیارهایی مثل مصرف بی‌رویه غذا در زمان کوتاه، احساس ناتوانی در کنترل خوردن، و استفاده از روش‌های جبرانی است. هر دو نوع این اختلال، چالش‌های جسمی و روانی متفاوتی به همراه دارند.

عوارض پرخوری عصبی جبران‌شونده

پاک‌سازی در بولیمیا، به‌ویژه استفراغ مکرر، عوارض جدی برای سلامتی دارد. این عوارض شامل پوسیدگی دندان، فرسایش مینای دندان، مشکلات گوارشی، کم‌آبی بدن، ریفلاکس اسید، پارگی مویرگ‌ها، و اختلالات متابولیسم است. این آسیب‌ها می‌توانند حتی پس از توقف پاک‌سازی ادامه یابند و در موارد شدید، تهدیدکننده حیات باشند.

بولیمیای غیرجبران‌شونده و تفاوت‌ها

بولیمیای غیرجبران‌شونده گاهی با اختلال پرخوری اشتباه گرفته می‌شود، اما تفاوت اصلی در نیت جبران است. افراد مبتلا به این نوع بولیمیا، با ورزش‌های افراطی یا روزه‌داری سعی در جبران پرخوری دارند. این رفتارها نیز به همان اندازه مخرب‌اند و می‌توانند باعث پریشانی، احساس گناه، و اختلال در زندگی روزمره شوند.

کدام نوع خطرناک‌تر است؟

هر دو نوع پرخوری عصبی عوارض جسمی و روانی جدی دارند. پاک‌سازی ممکن است خطرات فوری‌تری مانند آسیب به دستگاه گوارش یا مشکلات دندانی ایجاد کند و با اضطراب و افسردگی شدیدتری همراه باشد. از سوی دیگر، بولیمیای غیرجبران‌شونده نیز با احساس گناه و اختلال عملکرد، سلامت روان را تهدید می‌کند. کارشناسان هشدار می‌دهند که هیچ‌یک را نمی‌توان کم‌خطر دانست، زیرا هر دو نیازمند درمان جدی‌اند.

خطرات و پیامدهای بولیمیا

پرخوری عصبی در مقایسه با بی‌اشتهایی عصبی خطر کمتری دارد، اما همچنان سلامت جسمی و روانی را به شدت تهدید می‌کند. رفتارهای جبرانی می‌توانند به عزت‌نفس آسیب بزنند، خطر بیماری‌های مزمن را افزایش دهند، و حتی با خودکشی مرتبط باشند. افراد مبتلا اغلب با اضطراب، افسردگی، یا سایر مشکلات روانی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

درمان پرخوری عصبی

درمان پرخوری عصبی نیازمند رویکردی چندجانبه است. تمرکز اولیه بر رفع افکار منفی درباره وزن، نارضایتی از بدن، و ترس از چاقی است. درمان شامل پیشگیری از رفتارهای جبرانی، بهبود مشکلات جسمی ناشی از بولیمیا، و ایجاد رابطه‌ای سالم با غذاست. توجه به سلامت روان، مانند درمان اضطراب یا افسردگی، نیز بخش مهمی از روند بهبودی است.